Wzdów – Pałac Ostaszewskich
Ocena: 3,86 z 29 opinii [oceń obiekt]
Loading...| Stan obecny: | pustostan. |
| Funkcja teraźniejsza: | własność prywatna, brak zagospodarowania. |
| Zabytkowe obiekty towarzyszące: | zabudowania gospodarcze, sztuczna grota z 1863 roku. |
| Zwiedzanie: | wstęp do dawnego parku nieograniczony i darmowy. |
| Dojazd: | pałac stoi w jedynym we Wzdowie parku. [Oszczędź czas i paliwo – gotowe współrzędne pod mapą.] |
| Parkingi: | brak wyznaczonych parkingów, można bezpiecznie zaparkować na poboczu. |
| Historia i opis: | |
| Historia Wzdowa rozpoczyna się w XV w. i związana jest z rodem Wadowskich, do których te ziemie należały aż do końca XVIII w. Następnie była to własność Teresy Potockiej z Ossolińskich, która w 1794r. sprzedała te dobra Michałowi Ostaszewskiemu herbu Ostoja, jednemu z przywódców Konfederacji Barskiej. Z jego inicjatywy w miejscu starego dworu we Wzdowie postawiono jednopiętrowy, częściowo podpiwniczony, murowany z cegły i kamienia pałac. Zwrócony był frontem na wschód. W części zachodniej znajdował się salon z sufitem zdobionym gzymsem i parkietem z dwubarwnego drewna, a po przeciwnej stronie mieściła się sień ze stropem kasetonowym i rozetami (okrągłe okienka). Pod częścią środkową pałacu były piwnice ze sklepieniem kolebkowym, do których prowadziła kuta żelazna brama osadzona w kamiennym portalu. Budynek przykryto dachem czterospadowym. W 1823r. majątek wzdowski odziedziczył wnuk Michała, Teofil Ostaszewski a po nim jego syn Adam. Ten ostatni był wszechstronnie wykształconym i niezwykle uzdolnionym geniuszem, o czym świadczą m.in. jego liczne opatentowane wynalazki.  Adam był autorem dwóch przebudów pałacu, które miały miejsce kolejno około 1880 roku oraz w latach 1917-18. W ich wyniku powstał budynek składający się ze starszego głównego korpusu oraz nowego skrzydła bocznego, które osiągnęły wysokość dwóch pięter. Elewacje korpusu zdobił pokaźny ryzalit (wypust) z tarasem, a do naroży przylegały wieże wystające ponad elewację. Bryłę zdobiły podcienie (otwarte pomieszczenia z filarami) korpusu głównego. Wewnątrz na uwagę zasługiwały przede wszystkim dwa salony – kolumnowy i muzyczny, sala jadalna i biblioteka wyposażona w m.in. w cenne rękopisy, globusy, akcesoria astronomiczne i portrety rodzinne. W salonie kolumnowym ściany zdobił wielobarwny materiał oraz dywany wschodnie, które leżały też na podłodze. Wystrój pozostałych wnętrz był skromniejszy i stanowiły go głównie ozdobne kominki i parkiety. Na tle innych pomieszczeń wyróżniała się klatka schodowa z kamiennymi stopniami, balustradą podpartą ozdobnymi balasmi oraz kutą z żelaza latarnią.Na początku II wojny światowej w pałacu funkcjonowało niemieckie kasyno a po przejęciu przez Armię Czerwoną urządzono tu sztab wojskowy. W 1949 roku wykonano remont budynku i utworzono w nim Państwowy Dom Dziecka przekształcony później w Państwowy Młodzieżowy Zakład Wychowawczy. W 1959r. w zespole pałacowym utworzono Uniwersytet Ludowy, który działał tu do 2005 roku. Następnie rezydencję, nabył prywatny właściciel, i od tego czasu pozostaje ona niewykorzystana. Budynek powoli niszczeje, a z wyposażenia wnętrz nic już nie pozostało. Zachowała się częściowo klasycystyczna stolarka drzwi i boazerii. Przyległy zabytkowy park również jest bardzo zaniedbany. Niedaleko pałacu rośnie drzewo, z którego korzenia wyrastają trzy odnogi. Według legendy zasadzili go synowie Teofila Ostaszewskiego – Adam, Kazimierz i Stanisław. Przetrwała również część budynków gospodarczych, kopiec, na którym stało obserwatorium astronomiczne oraz staw. Przy wejściu do parku od głównej drogi, znajduje się sztuczna grota utworzona w 1863 roku. |
|
| Ciekawostki: | |
| Najsłynniejszym dziedzicem wzdowskiego pałacu był niewątpliwie Adam Ostaszewski herbu Ostoja urodzony 22 października 1860 roku we Wzdowie, a zmarły 4 marca 1934 roku w Krakowie. Był to wszechstronnie uzdolniony i twórczy człowiek, którego nazywano „Leonardem ze Wzdowa”. Wsławił się jako konstruktor lotniczy, pionier polskiej awiacji, pisarz, poeta i tłumacz poezji, a do tego działacz społeczny. Był doktorem prawa i filozofii. Władał ponad 20 językami. Był twórcą m.in. dużego modelu sterowca i samochodu, w 1889 skonstruował silnik odrzutowy, stworzył model mechaniczny sfer świata opatentowany w Rosji, zbudował silnik hydrauliczny oraz koncepcję pionowzlotu opatentowane we Francji. |
|
| Galeria | |
      |
|
| zdjęcia wykonane w kwietniu 2011 | |
| Mapa | |
|
|
|
| Lokalizacja: woj. podkarpackie, pow. brzozowski, gmina Haczów | |
| Adres: Wzdów | |
Współrzędne  |
|
| Atrakcje w okolicy: | |
| Drewniany kościół gotycki – Haczów | |
| Dwór Urbańskich – Haczów | |
| Neogotycki kościół – Trześniów | |
| Dwór – Trześniów | |
| Dwór Truskolaskich – Jasionów | |
| Spichlerz – Jasionów | |
| Dwór i park – Jabłonka | |
| Zabytkowy Budynek Domu Kultury – Brzozów | |
| Muzeum Regionalne – Brzozów | |
Rezydencje w pobliżu
