Tarnów-Gumniska – Pałac Sanguszków
Ocena: 3,80 z 10 opinii [oceń obiekt]
Loading...| Stan obecny: | użytkowany. | ||
| Funkcja teraźniejsza: | Zespół Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych. | ||
| Zabytki w otoczeniu: | oficyna (rozbudowana w latach 80-tych XX w.), budynki gospodarcze. | ||
| Zwiedzanie: | wstęp na teren parku nieograniczony i darmowy, budynki można oglądać z zewnątrz a pałac i oficynę wewnątrz w trakcie pracy uczelni. | ||
| Dojazd: | najwygodniej dojechać od ulicy Braci Saków. Część ulicy Sanguszków (w pobliżu pałacu) objęta jest zakazem ruchu. [Oszczędź czas i paliwo – gotowe współrzędne pod mapą.] |
||
| Parkingi: | parking tuż przy pałacu w strefie zakazu ruchu. Można zaparkować przy poboczu ulicy prowadzącej do parku. | ||
| Historia i opis: | |||
| W XVIII w. na terenie wsi Gumniska (obecnej dzielnicy Tarnowa) stał niewielki dwór z oficyną i budynkami folwarcznymi. W owym okresie Sanguszkowie herbu Pogoń Litewska rezydowali w pałacu obejmującym zespół kamienic w tarnowskim rynku, po sprzedaży którego przenieśli się do nowego pałacu wystawionego na przedmieściu krakowskim. W 1791r. Hieronim Sanguszko wraz z rodziną opuścił Tarnów i przeniósł się do Warszawy. Siedem lat później Sanguszkowie postanowili wrócić do Tranowa. Około 1799r. rozpoczyna się budowa nowej rezydencji na terenie wsi Gumniska. Powstał jednopiętrowy budynek stanowiący obecnie skrzydło zachodnie pałacu oraz symetryczny ogród po stronie południowej. Z inicjatywy Władysława Sanguszko ok. 1834r. nastąpiła największa rozbudowa obiektu. Wzniesiono dwupiętrowe skrzydło wschodnie, połączone z zachodnim węższą, jednopiętrową przewiązką z wydatnym portykiem dźwigającym taras, poprzedzającym wejście główne. Od strony południowo wschodniej przylegały kuchnia i pralnia. Rezydencje posadowioną na wzgórzu otoczono rozległym parkiem krajobrazowym z licznymi stawami i geometrycznym ogrodem przyległym do fasady południowej. W parku powstały też zabudowania pomocnicze i folwarczne takie jak m.in. oficyny (od południowego i północnego wschodu), oranżeria, dom ogrodnika, wozownia.  Kolejna rozbudowa pałacu miała miejsce ok. 1870r., kiedy to do zachodniego skrzydła dostawiono kaplicę w stylu neogotyckim. Około 1925r. od wschodu w miejscu pralni i kuchni dostawiono przybudówkę z przeznaczeniem na kuchnię. Wyburzono przy okazji oficynę południowo-wschodnią. W latach 30-tych XX w. od południa, u stup tarasu ukształtowano ogród włoski z fontanną pośrodku, nad którym górowała figurka Merkurego stojąca pomiędzy skrzydłami pałacu. Całość założenia obejmująca rezydencję, obiekty towarzyszące i folwark zajmowała ok. 37ha.Pałac przetrwał okres dwóch wojem światowych bez większych zniszczeń, lecz został doszczętnie ograbiony. Po reformie rolnej i parcelacji majątku Sanguszków zabudowania pałacowe, czyli min. obiekt główny, oficyna, oranżeria, dom ogrodnika trafiły w posiadanie Zespołu Szkół Ogrodniczo-Rolniczych a zabudowania folwarczne przeszły na własność kilkunastu różnych właścicieli. W późniejszym okresie cześć z tych obiektów przejęła szkoła a inne tak jak np. oranżeria i szklarnie zostały rozebrane. |
|||
| Galeria | |||
              |
|||
| zdjęcia wykonane w czerwcu 2014 | |||
| Mapa | |||
|
Wyśrodkuj mapę
Ruch
Jazda rowerem
Tranzyt
|
|||
| Lokalizacja: woj. małopolskie, pow. tarnowski, gmina Tarnów | |||
| Adres: Tarnów, ul. Sanguszków 28 | |||
|
|||
Rezydencje w pobliżu
To moja szkoła średnia (matura 1988): Zespół Szkół Ogrodniczo-Rolniczych. Kontynuacja najstarszej w Polsce państwowej szkoły ogrodniczej. Dyrektorem był śp. Władysław Woźny – humanista i ogrodnik z pasją. To był wspaniały czas. Szkoda, że przemija….