Stalowa Wola-Charzewice – Pałac Lubomirskich
Ocena: 3,75 z 8 opinii [oceń obiekt]
Loading...| Stan obecny: | użytkowany. | ||||||||||||||
| Funkcja teraźniejsza: | dom mieszkalny. | ||||||||||||||
| Zabytkowe obiekty towarzyszące: | oficyna, powozownia, domy służby, budynki gospodarcze, stajnie, garaże. | ||||||||||||||
| Zwiedzanie: | wstęp na teren parku nieograniczony i bezpłatny. Pałac można oglądać z zewnątrz i ewentualnie klatkę schodową. | ||||||||||||||
| Dojazd: | należy jechać ulica Lipową aż do bramy parkowej. [Oszczędź czas i paliwo – gotowe współrzędne pod mapą.] |
||||||||||||||
| Parkingi: | można zaparkować na terenie parku. | ||||||||||||||
| Historia i opis: | |||||||||||||||
| Najważniejszym okresem w historii wsi Charzewice był niewątpliwie wiek XVII. Na początku tego stulecia osada stanowiła współwłasność m.in. Brandwickich i Charzewickich, która w połowie tego samego wieku była sukcesywnie wykupywana przez Piaseckich a później przez Gabriela Rozwadowskiego, męża Elżbiety Piaseckiej. W 1690r. na gruntach wydzielonych z obszaru Charzewic, Rozwadowski rozpoczął lokowanie nowego miasta nazwanego od jego nazwiska – Rozwadowem. W 1723r. Jerzy Ignacy Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża, rezydujący na stałe na zamku w Rzeszowie, w zamian za długi przejął Rozwadów, a później dokupił Charzewice i Rzeczycę. Z inicjatywy księcia w Charzewicach wzniesiono dwór, który stanowił ośrodek administracji pobliskich włości. Najmłodszy syn Jerzego – Franciszek Grzegorz zdecydował się przenieść siedzibę rodową do dworu w Charzewicach. Zarząd dominium (majątku) przeniesiono na parter nowego pałacu wybudowanego na obrzeżach Rozwadowa. |
|||||||||||||||
 Kolejnym dziedzicem w Charzewicach był Jerzy Roman żonaty z Felicją z Mniszchów. Jerzy rozbudował dwór wzniesiony przez swojego dziadka w okazałą rezydencję zwaną „pałacem letnim” lub „zamkiem”. W pobliżu stanęły zabudowania towarzyszące takie jak m.in. oficyna (zwana „dworkiem myśliwskim”), pałac gościnny (zwany „pawilonem”), oraz powozownia, domy oficjalistów i pracowników. Całość otoczono parkiem romantycznym z rzeką zasilającą staw z wyspą. Książe Jerzy Roman dążył do utworzenia Ordynacji Rozwadowskiej skupując w tym celu okoliczne majątki.W wyniku bezdzietnej śmierci Jerzego dobra rozwadowskie odziedziczył jego brat Adam Hieronim Karol żonaty z ks. Karoliną z Ponińskich. Z jego inicjatywy charzewicki pałac otrzymał piętrowe skrzydła, a majątek ziemski powiększono o klucz dóbr krakowieckich, nieopodal Przemyśla. Pierwszym oficjalnym ordynatem w Rozwadowie został syn Adama – Hieronim Adam, który poślubił Felicję Markiewicz, dziewczynę pracującą w charzewickim majątku. Los zrządził, że ostatnim ordynatem był syn pierwszego – Jerzy Ignacy, któremu przyszło gospodarować w okresie dwóch wojen światowych. W czasie I wojny światowej rodzina książęca wyjechała do Wiednia, a jej majątek został w znacznej części zniszczony. Wycofujące się wojska rosyjskie, w czerwcu 1915r. ograbiły i spaliły m.in. rezydencję książęcą oraz pałac gościnny, który udało się odbudować w okresie międzywojennym. Niestety zniszczenia „zamku” okazały się na tyle poważne, iż nie podjęto odbudowy. |
|||||||||||||||
| Lubomirscy zamieszkali w oficynie, z której zostali wysiedleni w czasie II wojny światowej przez niemieckiego zarządcę majątku – Martina Fuldnera, sprawcę rzezi na rodzie Chorodyńskich ze Zbydniowa. Książe wraz z żoną Anną Marią i córką Jolantą zamieszkali w pałacu gościnnym. Po wojnie Jerzy został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i przepadł bez wieści. Tak wygasła męska linia Lubomirskich z Charzewic i zakończyła się historia Ordynacji Rozwadowskiej. Przez lata gromadzony majątek przejęło państwo ludowe, a nowi gospodarze doprowadzili do jego ostatecznego upadku. Obecnie w zaniedbanym parku zachowały się m.in. pałac gościnny, oficyna, spiżarnia, domy służby, powozownia z mieszkaniami oficjalistów, stajnie i garaże. Kilka z budynków jest wyremontowanych i stanowią mieszkania prywatne. Prywatną własnością mieszkalną jest również zachowany pałac gościnny. Ślady po Lubomirskich można oglądać również w Rozwadowie gdzie zachowały się ufundowane przez nich: kościół farny (1740r.), kościół i klasztor Kapucynów (1753r.) oraz pałac mieszczący obecnie muzeum. |
|||||||||||||||
| Galeria | |||||||||||||||
            |
|||||||||||||||
|
zdjęcia wykonane w lutym 2014
|
|||||||||||||||
| Mapa | |||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||
| Lokalizacja: woj. podkarpackie, pow. stalowowolski, gmina Stalowa Wola | |||||||||||||||
| Adres: Stalowa Wola, ul. Lipowa | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
Rezydencje w pobliżu
Dlaczego nie jest wyremontowany i niszczeje?