częściowo zachowany, użytkowany, po dobudowie dodatkowego skrzydła.
Funkcja teraźniejsza:
Muzeum Historyczne.
Zabytkowe obiekty towarzyszące:
brak.
Zwiedzanie:
Godziny otwarcia Muzeum: od 21 października do 19 kwietnia
pon. 8:00 – 12:00 | wt. i śr. 9:00 – 17:00
pozostałe dni tygodnia 9:00 – 15:00 od 20 kwietnia do 20 października
pon. 8:00 – 12:00
pozostałe dni tygodnia 9:00 – 17:00
Kontakt: tel./fax 13 46 306 09
Dojazd:
zamek stoi w centrum miasta. [Oszczędź czas i paliwo – gotowe współrzędne pod mapą.]
Parkingi:
w pobliżu znajduje się płatny parking.
Historia i opis:
Pierwotny (nie zachowany do dziś) zamek w Sanoku wzniesiono dla Kazimierza Wielkiego w połowie XIV w. Budowla stanęła na wzgórzu przy Sanie i składała się z zabudowań gospodarczych i mieszkalnych oraz murowanej wieży wykorzystywanej jako strażnica i więzienie stojących na dziedzińcu otoczonym palisadą. Na zamku urzędowali namiestnicy królewscy, sprawujący władzę na tych ziemiach.
W 1417 roku odbyło się tutaj wesele króla Władysława II Jagiełły, który po raz trzeci stawał na ślubnym kobiercu, a wybranką była wdowa po Wincentym Granowskim – Elżbieta, córka Ottona. Zofia „Sonka” z Holszan, owdowiała czwarta żona Władysława II przeniosła się do Sanoka w pierwszej połowie XV w. Królowa Bona Sforza żona Zygmunta Starego, choć na zamku nie mieszkała, zleciła jego rozbudowę zrealizowaną w latach 1523-1548. Nad przebudową czuwał starosta Mikołaj Wolski, a powstał wtedy m.in. mur obronny w miejscu drewnianej palisady, zbudowano bramę wjazdową oraz piętrowy podpiwniczony budynek mieszkalny (zachowany do dziś jako korpus główny). Na zamku urzędowali starosta oraz kasztelan. W latach 1555-1556 mieszkała tu Izabella Jagiellonka, Królowa Węgierska – żona Jana Zapoyli, a córka Zygmunta Starego i Bony Sforzy.
Kolejne rozbudowy rezydencji miały miejsce w XVII i XIX wieku. Dostawiono wtedy skrzydła boczne od południa i północy. Skrzydło północne i wszystkie budynki z wyjątkiem głównego zostały rozebrane końcem XIX wieku, w czasie zaboru austriackiego. Na początku lat 20-tych XX wieku rozebrano skrzydło południowe (dobudowane w 2012 roku).
Od 1934 obiekt z przerwami pełnił funkcje muzealne. W czasie II wojny światowej na wzgórzu zamkowym Niemcy wybudowali bunkier obronny będący częścią linii umocnień zwanej „Pozycją Graniczną Galicja”. W sierpniu 1944 zasoby muzeum sanockiego zostały w dużej części zagrabione przez wycofujące się wojska niemieckie. Pod koniec wojny zabytek służył jako szpital wojskowy a następnie, do roku 1946 mieściła się tu rusznikarnia. W okresie powojennym w zamku znów otwarto muzeum, które w roku 1968 otrzymało nazwę „Muzeum Historyczne w Sanoku”.
W latach 90-tych XX wieku wykonano gruntowny remont budynku, który oprócz zabezpieczenia budowli miał na celu przywrócenie dawnego wyglądu. Udało się częściowo zrekonstruować układ komnat oraz renesansową kamieniarkę portali oraz okien. We wnętrzach odtworzono drewniane stropy, a posadzki wyłożono cegłą.
W 2010 dzięki środkom pozyskanym z UE rozpoczęto dobudowę skrzydła południowego zamku, w którym w 2012 roku otwarto galerię prac Zdzisława Beksińskiego. (W tym miejscu muszę zaznaczyć, że celowo użyłem zwrotu „dobudowano” gdyż wielu pasjonatów architektury rezydencjonalnej uważa, że ta rozbudowa jest nieco kontrowersyjna.) Na przestrzeni kolejnego roku zrewitalizowano wzgórze zamkowe i dziedziniec rezydencji. Odtworzono schody zamkowe z balkonem oraz mur obrazujący dawne fortyfikacje. Na pozostałościach nieistniejącej wieży zamku pierwotnego wybudowano taras widokowy. Warto zajrzeć do studni na dziedzińcu, która pochodzi z tego samego okresu co budynek główny.
Galeria
zdjęcia wykonane w kwietniu 2011
Mapa
Wyśrodkuj mapę
Ruch
Jazda rowerem
Tranzyt
Lokalizacja: woj. podkarpackie, pow. sanocki, gmina Sanok
Adres: Sanok, ul. Zamkowa 2
Współrzędne
Warto zobaczyć:
Bunkry – podnóże Sobienia
Ruiny klasztoru Karmelitów – Zagórz
Zabudowa Rynku – Sanok
Skansen Muzeum Budownictwa Ludowego – Sanok
Ratusz – Lesko, Rynek
Synagoga – Lesko, ul. Joselewicza 16
Skała „Kamień Leski” – niedaleko Leska przy drodze do Ustrzyk Dln.