Rzeszów – Zamek Lubomirskich
Ocena: 3,62 z 29 opinii [oceń obiekt]
Loading...| Stan obecny: | użytkowany. |
| Funkcja teraźniejsza: | siedziba Sądu Okręgowego w Rzeszowie. |
| Zabytki w otoczeniu: | wille secesyjne (przełom XIX i XX w.) – Aleja Pod Kasztanami Pałac Letni – ul. Dekerta 2 |
| Zwiedzanie: | wstęp na teren posesji wolny w godzinach pracy sądu. W trakcie godzin pracy sądu można wejść do środka, lecz zobaczyć można głównie korytarze. Godziny otwarcia: pn. od 7:30 do 18:00 wt. – pt. od 7:30 do 15:30 |
| Dojazd: | należy kierować się na Sąd Okręgowy. [Oszczędź czas i paliwo – gotowe współrzędne pod mapą.] |
| Parkingi: | malutki parking przy bramie głównej. |
| Historia i opis: | |
Zamek w Rzeszowie wzniesiono w II poł. XVI w. po ślubie Mikołaja Spytko Ligęzy z Zofią Rzeszowską. Był to budynek dwukondygnacyjny z dwoma narożnymi basztami, otoczony murem obronnym. Na początku XVII w. zamek kilkakrotnie bezskutecznie oblegał Stanisław „Diabeł” Stadnicki lecz, to Andrzej Ligęza, bratanek Mikołaja zdołał go zdobyć. Po sądowym wyroku dobra rzeszowskie ponownie otrzymał Mikołaj Ligęza. W latach 20-tych XVII w. obiekt został rozbudowany w warowną fortecę z bastionami i wałami obronnymi. Po śmierci Mikołaja jego córka Konstancja poślubiła Jerzego Sebastiana Lubomirskiego herbu Szreniawa bez Krzyża, który zamieszkiwał w Łańcucie. W tym okresie warownia podupada aż do czasu przejęcia przez Hieronima Augustyna Lubomirskiego, który uczynił z niej swą rodową siedzibę. Pod koniec XVII w. zamek miał już cztery dwupiętrowe skrzydła i wieżę bramną otoczone czterema bastionami obronnymi i fosą, a w jego sąsiedztwie wybudowano pałac letni otoczony ogrodem.Syn Hieronima, Jerzy dokonał kolejnej rozbudowy, podczas której m.in. podwyższono wieżę bramną a fortyfikacje wzmocniono dodatkowymi ostrokołami i półksiężycami poprzedzającymi bastiony. W I poł. XVIII w. zamek był kilkakrotnie szturmowany i niszczony przez różne wojska, lecz po tych zawieruchach doczekał się remontu. Od 1761r. właścicielem Rzeszowa był Franciszek Lubomirski, którego matka była żarliwą popleczniczką Konfederacji Barskiej, przez co osiem lat później Rosjanie najechali i zdobyli fortecę. |
|
 Panorama Rzeszowa z 1762 r. wg K.H. Wiedemanna. Po prawej widać zamek, pałac letni, jezioro z wyspą i pawilonem chińskim oraz ogrody w miejscu obecnych willi secesyjnych. |
|
W 1820r. Austriacy oficjalnie przejęli sprzedaną przez Lubomirskich rezydencję i stworzyli w niej sąd i więzienie. W tym okresie całkowicie zmieniono zabudowę otoczenia zamkowego niszcząc bezpowrotnie jej pierwotny układ. W latach 1902-06 trwała odbudowa zamku w wyniku, której prawie doszczętnie wyburzono istniejące budynki i obiekt odbudowano wg założeń z XVIII w. Po przebudowie dalej miesił się tutaj sąd i więzienie aż do roku 1981, w którym więzienie zostało przeniesione, a pozostał tylko sąd okręgowy. |
|
| Legendy i duchy: | |
| Według legendy w 1769r. Rosjanie zdobyli rzeszowski zamek broniony przez Konfederatów Barskich dzięki zemście młynarza Ludery. Młynarz został wcześniej niesłusznie ukarany batogami, które zasądziła Joanna Lubomirska. W trakcie ataku wojsk konfederackich na pozycje rosyjskie Ludera wraz z pomocnikiem rozwalił most zamkowy uniemożliwiając odwrót i osłabiając obsadę obrony twierdzy. | |
| Galeria | |
      |
|
| zdjęcia wykonane w marcu 2011 | |
| Mapa | |
|
|
|
| Lokalizacja: woj. podkarpackie, pow. rzeszowski, gmina Rzeszów | |
| Adres: Rzeszów, Plac Śreniawitów 3 | |
Współrzędne  |
|
| Atrakcje w okolicy: | |
| Budynek PKO BP – Rzeszów, ul. 3-go maja 23 | |
| Muzeum Okręgowe – Rzeszów, ul. 3 Maja 19 | |
| Instytut Muzyki – Rzeszów, ul. Dąbrowskiego 83 | |
| Instytut Jana Pawła II – Rzeszów, ul. 17 Pułku Piechoty 5 | |
| Synagoga Staromiejska – Rzeszów, ul. Bożnicza 2 | |
| Teatr im Wandy Siemaszkowej – Rzeszów, ul. Sokoła 7/9 | |
| Pałac Biskupów Rzeszowskich – Rzeszów, ul. ks. Jałowego 6 | |
| Muzeum Dobranocek z PRL-u – Rzeszów, ul. Słowackiego 8 | |
Rezydencje w pobliżu
Obecnie (maj 2022) do zamku nie można wejść, o ile nie jest się petentem sądu. Policja każdego sprawdza.