
Pełkinie-Wygarki – Pałac Czartoryskich






Stan obecny: | pustostan. |
Funkcja teraźniejsza: | brak, własność prywatna (spadkobiercy przedwojennych właścicieli). |
Zabytkowe obiekty towarzyszące: | rządcówka, lamus, stajnia, stodoła oraz domek ogrodnika. |
Zwiedzanie: | wstęp na teren parku pałacowego wzbroniony dla osób postronnych. |
Dojazd: | rezydencja stoi na wzgórzu przy głównej drodze Jarosław-Leżajsk. [Oszczędź czas i paliwo – gotowe współrzędne pod mapą.] |
Parkingi: | samochód można zaparkować przy drodze prowadzącej do bramy. |
Historia i opis: | |
Pierwsza wzmianka o Pełkiniach pochodzi z połowy XV w. kiedy to wieś była własnością Spytka III z Jarosławia, który następnie odsprzedał ją Łysakowskim. W II poł. XVII w. Pełkinie należały do Jana Kostki żonatego z Zofią z Odrowążów. Za ich sprawą wybudowano tu pałac otoczony ogrodami. Później dobra Pełkińskie należały kolejno do Dunikowskich, Ostrogskich i Lubomirskich. Pod koniec XVII w. w Pełkiniach stały dwa dwory, jeden stary i zdewastowany oraz tuż obok nowy jeszcze nie dokończony. Od początku XVIII w. dobra te należały do Sanguszków, za sprawą których nowy pałac został ukończony. Powstał murowany budynek, który od strony południowej posiadał trzy piwnice pochodzące prawdopodobnie ze starej rezydencji Kostków. Wraz z końcem XVIII w. majątek ten trafił w posiadanie Czartoryskich z Sieniawy i od tego czasu był wydzierżawiany. Dopiero od 1889r. zamieszkali tu na stałe Książe Witold Czartoryski wraz z żoną Jadwigą z Dzieduszyckich. W 1895r. do starej części pałacu dostawiono skrzydło południowe zwane „parkowym”. Kolejne rozbudowy obiektu zakończyły się dopiero po I wojnie światowej. W ich wyniku powstał czteroczłonowy obiekt ozdobiony wieżyczkami, zadaszeniami i tarasami, przypominający swą architekturą mały zameczek. W jego sąsiedztwie założono park krajobrazowy, w którym rosły naturalnie ukształtowane rzadkie gatunki drzew, takie jak daglezje, kasztanowce i magnolie. W trakcie II wojny światowej pałac i park uległy znacznym zniszczeniom. Na początku 1945r. zabudowania i park zostały przejęte przez Referat Opieki Społecznej Urzędu Powiatowego w Jarosławiu i po remoncie utworzono tu Państwowy Dom Pomocy Społecznej. Obecnie zabytek otoczony gęsto zadrzewionym „zdziczałym” parkiem jest pustostanem, w dość kiepskim stanie technicznym. W sąsiedztwie parku zachowały się pozostałości budynków folwarcznych: rządcówka, lamus, stajnia i stodoła oraz domek ogrodnika. Obok pałacu są również dwa spore stawy. 13 sierpnia 2012r. klucze do rezydencji odebrał Witold Czartoryski i tym samym pałac wraz z 10-cio hektarowym parkiem powrócił do spadkobierców prawowitych właścicieli. |
|
Galeria | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
|
zdjęcia wykonane w marcu 2011 | |
Mapa | |
Wyśrodkuj mapę
Ruch
Jazda rowerem
Tranzyt
|
|
Lokalizacja: woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gmina Jarosław | |
Adres: Pełkinie–Wygarki 309 | |
Współrzędne ![]() |
Bardzo zaciekawił mnie Twój post, dobrze
coś takiego poczytać. Dziękuję za cenne informacje.
zdjęcia artystyczne na wesele to również ciekawy temat nad którym warto się zastanowić.
Pozdrawiam